ME/cvs komt voor bij alle leeftijden. Ook jongeren en kinderen kunnen ME/cvs krijgen. De ziekte komt vaker voor bij jongeren dan bij kinderen. Net als bij volwassenen ontstaat ME/cvs bij kinderen meestal na een infectie, zoals de ziekte van Pfeiffer.
Symptomen
ME/cvs bij kinderen leidt meestal tot dezelfde symptomen als bij volwassenen. Er zijn wel enkele verschillen. De symptomen beginnen vaak milder en lijken geleidelijk aan te verergeren. Je kind wordt steeds korter op elkaar ziek en lijkt geleidelijk aan steeds zieker te worden. Maar er zijn ook kinderen waarbij de ziekte acuut begint en direct ernstig is.
Ze hebben vaak last van een zere keel, hoofdpijn, buikpijn, overgevoeligheid voor licht en geluid, moeheid, zien bleek en hebben veel behoefte aan slaap. De ernst van de symptomen kan per week, per dag en zelfs per uur sterk wisselen. Daardoor lijkt er op sommige momenten niets aan de hand te zijn, terwijl je kind even later totaal uitgeput is.
Slaapproblemen
ME/cvs bij kinderen kan zorgen voor slaapstoornissen. Slaapstoornissen bij jonge kinderen kunnen zich uiten in een gebrek aan hun gebruikelijke energie. Bij jongeren kunnen slaapstoornissen moeilijker te detecteren zijn, omdat slaappatronen tijdens de puberteit veranderen. Een aanwijzing kan zijn dat de jongere wel op tijd gaat slapen, maar desondanks veel moeite heeft met opstaan en ook overdag veel behoefte heeft aan rust en slaap. Ook draaien jongeren vaak hun dag/nachtritme om.
Orthostatische intolerantie
Met name jongeren met ME/cvs hebben vaker last van orthostatische intolerantie. Ze hebben last van duizeligheid. Ze voelen zich licht in het hoofd en worden misselijk bij opstaan en rechtop zitten. Het is vaak het meest onaangename symptoom en kan de andere symptomen verergeren. Het kind voelt zich zieker zodra het gaan staan of rechtop gaat zitten en het kan lijken alsof het kind flauwvalt.
Symptomen beschrijven
In tegenstelling tot volwassenen hoeven jongeren en kinderen niet altijd spier- en gewrichtspijn te ervaren. Hoofdpijn en buikpijn lijken wel vaker voor te komen in deze leeftijdsgroep. Het is heel goed mogelijk dat kinderen niet of minder goed in staat zijn om de pijn goed te beschrijven. Kinderen kunnen niet altijd precies verwoorden hoe ze zich voelen.
Wel gaan ze vaak vanzelf dingen doen om zo min mogelijk last te hebben van de symptomen. Zo kan het zijn dat het kind bijvoorbeeld altijd de gordijnen dicht trekt, een zonnebril op wil, het geluid zachter of uitzet, zich vaak afzondert, het liefst onderuit zit of ligt en weinig van houding verandert.
ME/cvs bij kinderen en jongeren herkennen
De ziekte kan het makkelijkst herkend worden aan uitputting na inspanning (PEM) en neurologische symptomen, zoals leer- en concentratieproblemen. Kinderen en jongeren zijn nog in ontwikkeling. Daardoor valt het minder snel op dat ze (veel) minder kunnen, onder hun niveau functioneren of veel meer energie moeten gebruiken om op hun niveau te kunnen blijven functioneren.
Ze kunnen moeilijk meekomen op school, bij het sporten en bij het uitoefenen van hun hobby’s, terwijl dit eerder wel makkelijk lukte. Het wordt steeds zwaarder voor het kind om vol te kunnen houden. Het kan zijn dat het kind daarom (steeds vaker) aangeeft niet naar school, sport of een hobby toe te willen of kunnen.
School
ME/cvs zorgt vaak voor langdurig of algeheel ziekteverzuim. Voor kinderen en jongeren met ME/cvs is het vaak (zeer) moeilijk om naar school te gaan. Naar school gaan kan fysiek en cognitief heel zwaar zijn. Het opnemen van nieuwe informatie en leren is door de cognitieve klachten, zoals overprikkeling, vaak heel moeilijk. Zorgeloos naar school heeft hierover een brochure uitgebracht voor leerlingen met long COVID en deze brochure is aangepast, zodat het breed bruikbaar is voor kinderen met PAIS.
Sociale en emotionele gevolgen
Het contrast tussen zieke en gezonde kinderen is groot. Gezonde kinderen zijn de hele dag actief, voor kinderen met ME/cvs is dat niet mogelijk. Ze missen daardoor veel en verliezen sneller het contact met leeftijdsgenoten. Door de ernstige beperkingen verandert hun leven ingrijpend. Ze kunnen niet meer meedoen met spelen, sporten, naar school gaan, uitgaan en zo meer. Ze worden afgeremd in hun ontwikkeling en zien hoe leeftijdsgenoten verder gaan. Veel kinderen en jongeren voelen zich eenzaam. Soms zijn ze daarom prikkelbaar of neerslachtig.
Meer informatie
Onderzoekers en kinderartsen hebben samen een handleiding voor diagnose en behandeling van kinderen en jongeren met ME/cvs geschreven. Hierin vind je niet alleen informatie die helpt bij het stellen van de diagnose en bij het behandelen van de verschillende symptomen. Er komen ook verschillende aandoeningen aan bod die vaak samen met ME/cvs optreden bij kinderen. Ook wordt er aandacht besteed aan school, sport en sociale contacten.
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft het rapport “Onbegrepen ziek” laten opstellen. Dit is samengesteld uit ervaringen met ME/cvs van kinderen, jongeren en hun ouders. Hierin komen ervaringen aan bod over bijvoorbeeld diagnose, behandeling, school, hulpmiddelen, zorgverleners en hulp voor ouders. Er is ook een samenvatting van dit rapport gemaakt.
Op Social Media heeft de ME/cvs Vereniging ook een aantal groepen waar ouders, kinderen en jongeren lid kunnen worden. In deze groepen vind je meer informatie, kun je vragen stellen en is er lotgenotencontact. Op Facebook is er een groep voor ouders van kinderen met ME/cvs. Op Instagram is er een groep voor kinderen met ME/cvs en een groep voor jongeren met ME/cvs. Je kunt je aanmelden voor deze groepen door een mail te sturen naar info@me-cvsvereniging.nl.
Tips voor leerlingen met ME/cvs in het Voortgezet onderwijs vind je hier.
Tips over het omgaan met ME/cvs (Pacing) vind je hier.
Voor kinderen en jongeren met ME/cvs is er in samenwerking met ME Centraal een invulboekje gemaakt door een ouder en haar dochter.