Voortplanting en gezondheid bij ME/cvs

Voortplanting en gezondheid bij ME/cvs

Reproductieve gezondheid is het volledig sociaal, mentaal en fysiek welbevinden met betrekking tot de functies en processen van het voortplantingssysteem. Dit omvat het kunnen nemen van weloverwogen beslissingen rond gezinsplanning, anticonceptie en vruchtbaarheid, en is belangrijk voor zowel mannen als vrouwen.

Bestaand onderzoek heeft aangetoond dat ME/cvs vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen – een situatie die niet uniek is voor ME/cvs, aangezien deze ongelijkheid ook is waargenomen bij andere ziekten.

Eerder bewijs suggereert dat het verschil in het aantal gevallen van ME/cvs tussen mannen en vrouwen gedeeltelijk gerelateerd kan zijn aan geslachtshormonen en vrouwelijke voortplantingsprocessen zoals menstruatie, zwangerschap en menopauze.

Een studie uit Noorwegen, met 5.809 mensen met ME/cvs, onderscheidde twee leeftijdsgroepen waar het aantal nieuwe gevallen van ME/cvs het hoogst was:

• Voor mannen was dit 10-19 jaar
• Voor vrouwen was dit 10-19 jaar en 30-39 jaar.

Deze leeftijdsgroepen zijn belangrijk voor de reproductieve gezondheid omdat ze perioden van aanzienlijke en snelle veranderingen in geslachtshormonen omvatten. De leeftijdsgroep van 10-19 jaar omvat meestal de puberteit voor zowel mannen als vrouwen, en de leeftijdsgroep van 30-39 jaar omvat vaak de zwangerschap en kraamtijd voor vrouwen.

Wat vertelt het bestaande bewijs ons?

Hoewel er momenteel geen gepubliceerde systematische reviews zijn die zich uitsluitend richten op de reproductieve gezondheid bij ME/cvs, geeft een recent literatuuroverzicht, dat zich richtte op Long COVID en de reproductieve gezondheid van vrouwen, ook een samenvatting van het bewijs bij andere aandoeningen, waaronder ME/cvs. Helaas lijken dergelijke onderzoeken naar de reproductieve gezondheid van mannen niet te bestaan.

Het beschikbare onderzoek met betrekking tot vrouwen met ME/cvs suggereert dat er hogere percentages zijn van:

• Onregelmatige menstruaties, waarbij het aantal dagen tussen de menstruaties (de lengte van de menstruatiecyclus) steeds verandert.
• Zware menstruaties, die een impact kunnen hebben op de levenskwaliteit en kunnen leiden tot afwezigheid van school en werk.
• Stoppen van de menstruatie.
• Bloedingen tussen de menstruaties door.
• Endometriose waarbij cellen, vergelijkbaar met die in het baarmoederslijmvlies, op andere plaatsen groeien, bijvoorbeeld in de eierstokken en eileiders. Symptomen zijn pijn en moeite met zwanger worden.
• Polycysteus ovarium syndroom, dat onregelmatige menstruaties en hoge niveaus van mannelijke hormonen in het lichaam veroorzaakt, en kan leiden tot problemen met zwanger worden.
• Vorming van met vloeistof gevulde zakjes in de eierstokken, eierstokcysten genoemd.
• Bekkenpijn die geen verband houdt met de menstruatie (niet-menstruele bekkenpijn).
• Vroege menopauze (wanneer de menstruatie stopt voor de leeftijd van 45 jaar).

De review vond ook dat hormonale factoren, waaronder menstruatie, zwangerschap en menopauze, kunnen fungeren als een trigger voor en invloed kunnen hebben op de symptomen en het beloop van deze ziekten.

Bewijs in het overzichtsartikel suggereerde dat voor vrouwen met ME/cvs:

• Hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus, met name voorafgaand aan de menstruatie, perimenopauze, menopauze en postmenopauze, kunnen allemaal de symptomen verergeren, of fungeren als een trigger voor de ziekte.
• Zwangerschap kan ook een trigger zijn voor de ziekte of het risico op het ontwikkelen van de ziekte in de toekomst verhogen.
• Het bewijs voor de invloed van zwangerschap op de symptomen is minder duidelijk; bij sommige mensen verbeterden de symptomen, terwijl ze bij anderen hetzelfde bleven of zelfs erger werden.

Wat zijn de beperkingen van de bewijzen?

Hoewel de auteurs van het overzichtsartikel geen systematische zoektocht naar bewijsmateriaal hebben uitgevoerd (waarbij wetenschappelijke databases worden doorzocht met specifieke termen om alle literatuur met betrekking tot een bepaalde onderzoeksvraag te identificeren), ontdekten ze wel dat reproductieve gezondheid bij vrouwen een te weinig onderzocht gebied is voor elk van de onderzochte ziekten.

Daarnaast concludeerden ze dat de onderzoeken die in de review waren opgenomen, beperkt waren door:

• Kleine aantallen monsters, wat kan betekenen dat de onderzoeken niet in staat waren om een significant verschil te detecteren met behulp van statistiek, zelfs als dat er wel was.
• Door een gebrek aan een relevante of gezonde controlegroep, wat betekent dat het onduidelijk is of een bepaalde observatie anders zou zijn in een gezonde of controlepopulatie.
• Door de gebruikte onderzoeksopzetten, namelijk cross-sectionele studies en case reports. 
• Cross-sectionele studies geven inzicht op één moment in de tijd, maar maken het niet mogelijk om conclusies te trekken over een langere periode.
• Casestudies geven gedetailleerde informatie over één persoon (soms een groep mensen of een gebeurtenis), maar de resultaten zijn mogelijk niet relevant voor een hele populatie.

De auteurs stellen dat het mogelijk is dat deze beperkingen deels worden verklaard door de historische onderfinanciering van ME/cvs en aanverwante ziekten.

Toekomstige onderzoeksgebieden

Zonder meer onderzoek is het onmogelijk om conclusies te trekken over de associaties tussen ME/cvs en reproductieve gezondheid.

Het overzichtsartikel benadrukt een aantal onderzoeksprioriteiten voor de reproductieve gezondheid van vrouwen bij Long COVID, ME/cvs, POTS en EDS. Deze zijn:

• Hoe menstruatie, zwangerschap, seksueel functioneren en menopauze worden beïnvloed door en impact hebben op deze ziekten.
• Sekseverschillen en de rol van geslachtshormonen in de mechanismen van deze ziekten en hun verloop.
• Onderzoek naar ondervertegenwoordigde en gemarginaliseerde groepen.
• Cijfers en mechanismen van reproductieve gezondheidsaandoeningen.
• In dit artikel werd niet gekeken naar de gevolgen voor de reproductieve gezondheid van Long COVID, ME/cvs, POTS en EDS bij mannen.

Samenvatting

Voor zo’n belangrijk onderdeel in het leven van de meeste mensen is het bewijs met betrekking tot reproductieve gezondheid en ME/cvs beperkt – vooral bij mannen. Het is van vitaal belang dat onderzoek van goede kwaliteit naar reproductieve gezondheid en de relatie met ME/cvs, inclusief mechanismen en ziektetrajecten, wordt voortgezet voor vrouwen, en dat kwesties ook worden onderzocht voor mannen. Zonder dit bewijs is het onmogelijk voor medische professionals om op feiten gebaseerd advies te geven aan mensen met ME/cvs over reproductieve gezondheidskwesties.

Bron: https://www.meresearch.org.uk/reproductive-health-in-me-cfs/
ME research UK, 13 juli 2023
Vertaling ME/cvs Vereniging

Anderen bekeken ook